مبانی نظری بهسازی و نوسازی

مبانی نظری بهسازی ونوسازی

دسته بندی	فنی و مهندسی
فرمت فایل	docx
حجم فایل	82 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	63

دریافت فایل

فروشنده فایل

کد کاربری 4674

تمام فایل ها

فصل دوم 5
2- مبانی نظری پژوهش 6
2-1 تعاریف، اصول و مبانی نظری 6
2-1 واژه شناسی 6
2-1-1 بهسازی 6
2-1-1-1 بازیافت 6
2-1-1-2 مراقبت 6
2-1-1-3 حمایت 6
2-1-1-4- استحکام پذیری 7
2-1-1-5- توان بخشی 7
2-1-1-6 – بهبود، سازماندهی و باز آبادانی 7
2-1-2 نوسازی 7
2-1-2-1 تجدید حیات 7
2-1-2-2 به روز کردن (انطباق) 8
2-1-2-3 تبدیل (دگرگونی) 8
2-1-2-4 حفاظت 8
2-1-2-5 نو شدن 8
2-1-2-6 احیاء 8
2-1-2-7 تعمیر 8
2-1-3 بازسازی 9
2-1-3-1 تخریب 9
2-1-3-2 پاک سازی 9
2-1-3-3 دوباره سازی 9
2-1-4 روش‌های تلفیقی 9
2-1-4-1 الگویابی مجدد 9
2-1-4-2 یکپارچه سازی و وحدت مجدد 10
2-1-4-3 بیان متفاوت و موقعیت دوباره یافتن 10
2-1-4-4 بازآفرینی 10
2-1-4-5 نوزایی 10
2-2 مبانی و مفاهیم پایه 11
2-2 -1 مولفه‌های موثر بر ادراک مکان 11
2-2 -1-1 هویت 11
2-2-1-2 شرایط هویت مندی 11
2-2-1-3 عدم احراز هویت و تبعات آن 12
2-2-1-4 فضا 13
2-2-1-5 مکان 13
2-2-1-6 هویت مکان 14
2-2 -1-7 نماد یا نشانه (عامل تشخص مکان) 15
2-2 -1-8 حس مکان 16
2-2 -1-8-1 عوامل تشکیل دهنده‌ی حس مکان 16
2-2-2 امنیت اجتماعی 17
2-2-2-1 نظریه‌های مطرح در زمینه‌ی جرم و ناامنی 17
2-2-2-2 عوامل موثر بر بروز ناامنی 20
2-2-2-3 راهکارهای پیشگیری از وقوع جرم و ناامنی 21
2-2-2-3-1 تقویت عملکردهای طبیعی 22
2-2-2-3-2 کنترل دسترسی 22
2-2-2-3-3 نظارت طبیعی 23
2-2-2-3-4 حمایت از فعالیت اجتماعی 23
2-2-2-3-5 تعمیر و نگهداری 23
2-2-3 فرسودگی 23
2-2-3-1 انواع فرسودگی 24
2-2-3-2 طراحی در بافت کهن شهری 25
2-2-3-3 بافت شهری 25
2-2-3-4 بافت فرسوده‌ی شهری 26
2-2-3-4-1 فرسودگی نسبی 27
2-2-3-4-2 فرسودگی کامل 27
2-2-3-5 عوامل پیدایش فرسودگی 27
2-2-3-5-1 عوامل اقتصادی 28
2-2-3-5-2 عوامل اجتماعی 28
2-2-3-5-3 عوامل کالبدی 29
2-2-3-5-4 عوامل مدیریتی 30
2-2-3-5-5 عوامل فرهنگی 32
2-2-3-5-6 عوامل ذهنی و روانی 32
2-2-3-6 شاخص فرسودگی 33
2-2-3-7 محله 36
2-2-3-7-1 مرکز محله 36
2-2-3-7-2 سیمای محله 37
2-2-3-7-3 ظاهر و ریخت شناسی محله 37
2-2-3-7-3-1 محله‌ی بدون طراحی 37
2-2-3-7-3-2 محله‌ی با طراحی قبلی 37
2-2-3-7-3-3 مصالح به کار رفته از گذشته 38
2-2-3-8 طبقه بندی ابنیه واجد ارزش موجود در بافت 38
2-2-3-8-1 معماری 38
2-2-3-8-2 تاریخی 38
2-2-3-8-3 مذهبی 39
2-2-3-8-4 قدمت 39
2-2-3-9 حوزه‌ی توزیع فضایی فعالیت‌ها در عناصر تاثیرگذار در بافت 39
2-2-3-9-1 عناصر بازار و نقش آن در بافت 39
2-2-3-9-2 کالبد ریخت شناسی بازار 41
2-2-3-9-3 نقش‌ها و کارکردهای بازار 43
2-2-3-9-4 فرهنگ بازار 44
2-2-3-9-5 تحولات تاثیرگذار بر بازارهای معاصر 47
2-2-3-9-6 بازارها در بافت نوین شهری 48
2-2-3-9-7 دیدگاه ها 48
2-2-3-9-7-1 دیدگاه موزه‌ای 48
2-2-3-9-7-2 دیدگاه نوسازی 49
2-2-3-9-7-3 دیدگاه بینابینی 49
جمع بندی 50
2-2-4 جلب مشارکت مردمی 50
2-2-4-1 ابعاد مشارکت 51
2-2-4-1-1 اقتصادی 51
2-2-4-1-2 اجتماعی- برنامه ریزی 51
2-2-5 ابزار جلب مشارکت مردمی 53
2-2-5-1 اعتماد سازی 54
2-2-5-2 اختیار 54
2-2-5-3 ترغیب و علاقه مند سازی مردم 54
2-2-5-4 آگاه سازی 54
2-2-6 پیاده محوری 55

مبانی نظری پژوهش
2-1 تعاریف، اصول و مبانی نظری
2-1 واژه شناسی
2-1-1 بهسازی
مجموعه اقداماتی که در راستای ارتقا و بهبود کالبد فرسوده در کوتاه مدت صورت می‌پذیرد. در واقع بهسازی زمان صورت میگیرد که فرسودگی نسبی بافت و بنا از لحاظ عملکردی رخ داده باشد. بهسازی می‌تواند اقدامات زیر (حناچی و همکاران، 8:1386) را دربر گیرد:

2-1-1-1 بازیافت
بازیافت به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که با حداقل هزینه و حداقل مداخلات، به ایجاد شرایط زیست بهینه منجر گردد. در واقع بازیافت به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که شرط دوام و بقای فضای معماری را در محیط پیرامونش بیشتر کند. بازیافت به معنای رفع خطر و بازگرداندن حیات مجدد به فضا در کوتاه مدت، با استفاده از نیروی حیاتی موجود در فضا، بنا یا مجموعه شهری است.

2-1-1-2 مراقبت
مراقبت به معنای حفظ، نگهداری، ممانعت و جلوگیری از خطرات و آسیب‌هایی است که به کالبد یا عملکرد اثر وارد می‌شود و در نهایت به اتخاذ تدابیر مناسب برای جلوگیری از خطرات احتمالی می‌انجامد. گاهی دامنه این واژه آنقدر گسترش می‌یابد که از آن به عنوان امری آئینی یاد می‌شود، به طوری که مخالفت با آن و یا حتی بی‌توجهی به آن نوعی عمل ضد آیینی محسوب می‌شود.
این واژه بمعنای ایجاد شرایط مناسب به منظور حفظ و نگهداری مداوم فضای معماری است.

2-1-1-3 حمایت
حمایت میتواند دربر گیرنده مجموعه اقداماتی نظیر تهیه و تدوین قوانین، جلب حمایت‌های دولتی، تعیین حوزه‌های حفاظتی و.... بوده و اقدامات مرمتی و تعمیر را نیز شامل شود.
2-1-1-4- استحکام پذیری
استحکام بخشی به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که توسط آن بتوان شاهد افزایش امنیت، قدرت و استحکام فضا، مجموعه و یا بنا بود. «هدف اساسی این عمل، بالا بردن میزان دوام و یکپارچگی در ساختار» سازمان فضایی و در مقیاس فضای معماری و مجموعه شهری، این امر در استحکام بخشی فضایی و در مقیاس بنا، در استحکام بخشی و تقویت سازه بنا مطرح گردد.

2-1-1-5- توان بخشی
توانبخشی بمعنای تجدید توان، تجدید حیات و حتی تجدید حیثیت یک بافت کهن است. توانبخشی از طریق تزریق فعالیت جدید در فضا سبب تجدید حیات بافت کهن می‌گردد. تجدید حیات یا تجدید حیثیت می‌تواند، تبدیل به ارتقای هویت معماری گردد. این واژه بیش از آنکه امری هملی محسوب شود، امری مفهومی و روانی است.

2-1-1-6 – بهبود، سازماندهی و باز آبادانی
این واژه به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که باعث تقویت جنبه‌های مثبت و تضعیف جنبه‌های منفی فضا، مجموعه و بنا شود. این اقدام می‌تواند مسائل اجتماعی، اقتصادی، مالی- فنی، اداری- اجرایی و کالبدی- فضایی را در بر می‌گیرد.

2-1-2 نوسازی
نوسازی زمانی اتفاق می‌افتد که کالبد معماری از کارکردی مناسب و معاصر برخوردار بوده ولی فرسودگی نسبی کالبدی سبب کارایی و بازدهی آن را کاهش داده باشد و نوسازی در عین حفاظت بنا و بافت کهن، سازمان فضایی آن را با اقدامات زیر بهینه سازی می‌کند (حبیب و مقصودی، 1388: 21-20).

2-1-2-1 -تجدید حیات
این واژه مجموعه اقدامات متنوع و تکمیلی است که برای بازگرداندن حیات مجدد به بافت و بنا انجام می‌شود. دخل و تصرف در این اقدامات می‌تواند با حذف و اضافه نمودن بخش‌هایی از سازمان کالبدی– فضایی صورت می‌پذیرد، بدون آنکه به هیات کلی بنا آسیبی وارد کند. معاصر سازی با تجدید حیات تمام عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی را دربر میگیرد.

2-1-2-2- به روز کردن (انطباق)
این واژه اقداماتی را شامل می‌گردد که با ایجاد شرایط مناسب در سازمان کالبدی– فضایی بافت و بنا، سازش و انطباق میان کالبد و فضای کهن را با نیازهای معاصر فراهم می‌سازد.

2-1-2-3 تبدیل (دگرگونی)
تبدیل در جاهایی که نیاز به معاصر سازی دارد به کار گرفته میشود و مجموعه اقداماتی را شامل می‌شود که بتوانند به تغییرات از پیش تعیین شده به نحوی پاسخ گویند که اخلال ناشی از این تغییرات را مرتفع سازند.

2-1-2-4 حفاظت
حفاظت در مقابل فرسایش طبیعی و انسان ساز صورت میگیرد و بمعنای نگهداری آثار به شکل اولیه خود است که به گونه‌ای که بتواند به نیازهای نوین پاسخگو باشد و یا تغییراتی چند در شکل طبیعی، به حیات خود ادامه دهد. این تعریف حفاظت را به معنای نو شدن و نوماندن دائمی نزدیک می‌کند.

2-1-2-5 نو شدن
این واژه بمعنای شکل دادن و با باارزش کردن مجدد بنا یا بافت شهری است که از طریق مداخله‌های کالبدی فضایی صورت می‌گیرد.

2-1-2-6 احیاء
این واژه بمعنای یگانگی بخشیدن به همه بخش‌های از میان رفته بافت و کالبد ارزشمند معماری است، به شکلی که بتوان کلیت خدشه دار شده را با بازگردان حالت ذاتی و اصلی آن، از نو ایجاد کرد.

2-1-2-7 تعمیر
این اقدام مداخلاتی پیوسته و تدریجی را شامل می‌شود که باعث افزایش عمر بنا و بافت می‌شود.

2-1-3 بازسازی
بازسازی به معنای از نو ساختن است. بازسازی زمانی رخ می‌دهد که بافت و بنا فرسودگی کامل (فعالیت و کالبد) ایجاد شده باشد. فرآیند بازسازی با اقدامات زیر در پی ایجاد سازمان فضایی معاصر، جدید و موزونی است که بتواند گفتگوی خلاقی میان گذشته و آینده برقرار سازد (گلشن و حبیبی، 1378).

2-1-3-1 تخریب
تخریب اقداماتی را شامل می‌شود که قبل از انجام هرگونه عملیات بازسازی برای فراهم کردن بافت یا بنای مخروبه یا متروکه انجام می‌شود و امکان پساده کردن طرح‌های بازسازی و نوسازی را مهیا می‌سازد.

2-1-3-2 پاک سازی
پاک سازی به مجموعه عملیاتی گفته میشود که برای روشن کردن خطوط سازمان فضایی کهن یا ایجاد سازمان فضایی جدید، در راستای مهیا کردن زمین و فضای مخروبه در وضعیت موجود به کار می‌رود.

2-1-3-3 دوباره سازی
دوباره سازی گاه به معنای ساخت مجدد سازمان فضایی بر اساس آنچه در بافت و بنای کهن بوده و گاه به معنای ایجاد سازمان فضایی جدید براساس ارزش‌ها و معیارهای جاری و مرسوم و قابل انتقال به آینده است.

2-1-4 روش‌های تلفیقی
2-1-4-1 الگویابی مجدد
این اقدام با اصلاح و ایجاد تغییرات در اثر، در پی ارائه الگویی جدید از سازمان فضایی بافت کهن است، به طوری که فعالیت‌های تازه و فضایی دگرگونه را مطرح سازد. در الگویابی مجدد، مرمت می‌تواند بدون توجه به سابقه تاریخی اثر یا با الهام از الگوی کهن (بدون بازگشت مستقیمبه همان الگو) و در راستای ایفای نقش بهتر اثر صورت پذیرد.

2-1-4-2 یکپارچه سازی و وحدت مجدد
این اقدام در روند مربوط به از نو فعال شدن، ادغام و وحدت مجدد انجام می‌شود و در واقع هنگامی رخ می‌دهد که بخش یا بخش‌هایی از سازمان فضایی موجود در عمل از چرخه روابط فضایی و زیستی خارج شده باشد و حیات مجدد، از نو فعال کردن و پیوند مجدد آنها به پیکره سازمان فضایی جدید با ایجاد یگانگی و یکپارچگی کلی در دستور کار قرار گرفته باشد. این اقدام گاه در مقیاس کل بافت کهن در رابطه با کل شهر، بدون بازگشت به سازمان فضایی کهن و با تعریف مجدد سازمان فضایی آن صورت می‌گیرد.

2-1-4-3 بیان متفاوت و موقعیت دوباره یافتن
این واژه در مرمت و معاصر سازی سازمان فضایی کهن جایگاه ویژه‌ای دارد. این اقدام در پی بازگویی مفاهیم، ارزش ها، هنجارها و رفتارهای کهن در قالب‌های جدید است، به شکلی که محملی برای ورود آنها به سازمان فضایی آتی معماری فراهم گردد. این اقدام در پی فعال کردن دوباره و تجدید حیات بافتی است که بیش از هر چیز کارایی سنتی خود را از دست داده باشد.

2-1-4-4 بازآفرینی
این واژه به معنای تجدید نسل و از نو سر برآوردن است که در نفس خود، نوشدن و به روز آمد شدن را دارد. این اقدام می‌تواند شامل شباهت‌های ظاهری سازمان فضایی معاصر با سازمان فضایی کهن باشد ولی رفتارهای فضایی معاصر و هنجارهای حادث شده از آنها هیچ شباهتی به آنچه از قبل بوده نخواهد داشت و خود دارای شخصیت و هویتی مستقل می‌باشد.

2-1-4-5 نوزایی
نوزایی، بیانگر دوره‌ای است که در آن معماری در کالبد و محتوای خود از نو زاده می‌شود و مفهوم آن با ماهیت نوگرایی نیز عجین است. درعین حال، نوعی آغاز، شروع دوباره و بازگشت به اصل با تغییر و تبدیل در ساختار اجتماعی و کالبدی معماری با توجه به ابعاد هنری و فرهنگی و اصالت بخشی به محلات شهری از طریق آن، را نشان می‌دهد (p.15 frampton ,1999).
به بیان دیگر، نوزایی شکلی تکامل یافته از بازآفرینی با افزودن هدف دیگری بنام « بازگرداندن جمعیت » یا « باززنده سازی محتوای محیط کالبدی شهرها » است. (p.47 neal 2003) نوزایی با ترویج زندگی پایدار طراحی محیط فیزیکی مناسب فعالیت‌های اجتماعی معاصر را در دستور کار قرار می‌دهد.

مبانی نظری بهسازی و نوسازیمبانی نظری بهسازیمبانی نظری نوسازیمبانی نظریبهسازینوسازی